Vooraf
Het is een ietwat schrale herfstdag in oktober. De zon schijnt wat flauwtjes, maar vol verwachting reizen wij naar Sint-Michielsgestel om daar de reeds 90-jarige Jan Lurinks en zijn vrouw Corrie te bezoeken. Jan geeft bij binnenkomst al direct een aftrap: “Ik ben op dit ogenblik al meer jaren met pensioen, dan dat ik op het Sint-Janslyceum heb gewerkt”: namelijk 27 en een half jaar. Een mooie binnenkomer voor wat een heel bijzonder en aangenaam gesprek zou worden. Vol herinneringen en anekdotes. Dit mede dankzij een zeer vitale en vriendelijke Jan Lurinks.
De jongere jaren
De in Breda geboren Jan zat zes jaar intern op het Klein-Seminarie in Sint-Michielsgestel en behaalde daar zijn gymnasiumdiploma. Daarna startte hij zijn studie filosofie op het Groot- Seminarie in Haaren. Het is achteraf de vraag of daar nou precies zijn hart lag. Zijn interesse in tekenen en ontwerpen was al nadrukkelijk aanwezig. Waarschijnlijk ingegeven door zijn grootvader uit Tilburg, die als kunstsmid in ijzer bijzonder mooie voorwerpen wist te scheppen. Na twee jaar studie besloot hij van koers te veranderen en zich in te schrijven op de Academie voor Beeldende Kunst Sint-Joost in Breda. Daar lag zijn hart!
Militaire Dienst
Echter, in 1955 riep de verplichte militaire dienst. Hij kwam op de officiersopleiding terecht en werd verbonden aan de Militaire Inlichtingen Dienst in Harderwijk. Hier ligt de basis van zijn onderwijs-carrière. Hij kreeg als opdracht om met zijn ruimtelijk inzicht luchtfoto’s te interpreteren en moest als “eenvoudig vaandrig” beroepsofficieren lesgeven. Uiteindelijk zou Jan twee jaar in militaire dienst blijven. Daarna hoefde hij niet lang na te denken en keerde hij terug naar Breda, naar de Academie. Hij koos in eerste instantie voor de Vrije Kunsten. Een tweede historisch feit was ook nog, dat hij in dit jaar zijn Corrie leerde kennen.
Bevoegd docent
Een korte tijd gaf hij als vervanger les op het Klein-Seminarie IJpelaar in Breda en in 1957 waagde hij de overstap naar Gymnasium Beekvliet, waar hij als oud-leerling collega werd van zijn voormalige docenten. Jan was toen nog niet helemaal klaar met zijn studie. In 1958 studeerde hij af op de afdeling Vrije Kunst (Tekenen, Schilderen, Grafiek en Monumentale Kunsten). Daarnaast behaalde hij zijn akte MO-A Tekenen/Kunstgeschiedenis. Van 1958-1960 kon hij vrij werken op de Academie en gaf daar ook les. Met zijn Akte MO-B Tekenen/Kunstgeschiedenis rondde hij in 1961 zijn studie helemaal af.
Beekvliet/Sint-Janslyceum
Jan zou uiteindelijk 36 jaar (van 1957-1992) als docent verbonden blijven aan Beekvliet. Maar naast dat rooster was nog ruimte om uit te kijken naar uren elders. Via Harrie Kapteijns werd Jan geattendeerd op een vacature op het Bossche Sint-Janslyceum. Ook een OMO-school. Bijzonder is te vermelden, dat Jan na een vraag van ons opmerkte, dat hij eigenlijk nooit ergens heeft gesolliciteerd, maar dat hij overal voor gevraagd werd. Desgevraagd geeft Jan aan, dat hij qua lesgeven geen verschil heeft ervaren tussen de beide scholen. Hij heeft ook nooit andere posities binnen het onderwijs geambieerd. Men heeft hem daartoe wel benaderd maar hij wilde per se ook tijd en ruimte vrijhouden om creatief bezig te zijn.
Op het SJL werd docent Wim van der Ven aanvankelijk zijn enige, zeer gewaardeerde collega tekenen, enkele jaren later kwamen daar Chris van Staveren, Clarita Sala en Jaqueline Ringens bij. Jan geeft aan, dat hij de verhuizing van de Hinthamerstraat naar het Sweelinckplein nog heeft meegemaakt. We hebben het dan over 1962/1963. Hij gaf graag les op het Gymnasium maar ook met havo-leerlingen kon hij goed overweg. Hij kijkt daar met veel voldoening op terug. Dat geldt ook voor de Romereis, waar Jan en Corrie (de schoolleiding en de ouders stelden het op prijs dat er ook een vrouw in de reisleiding aanwezig was) vijftienmaal aan deelgenomen hebben met een programma dat klonk als een klok. De reis duurde toentertijd tien dagen en was in de herfstvakantie. Na zo’n treinreis, die twee dagen duurde, kwam je doodmoe thuis maar de volgende dag gewoon weer voor de klas. Oh nee: “De leerlingen en de reisleiding kregen de eerste drie uur van de volgende schooldag lesvrij”! Jan heeft bijzondere herinneringen aan zijn mede-Romereizigers: Frans Lissone, Jan van Haperen, Pater Huub Duijf en Gerrit Ubachs.
De dagelijkse lespraktijk
Hij voelde zich voor de klas als een vis in het water. Veel heeft hij niet zien veranderen in het onderwijs. Hij hield zijn vak goed bij door regelmatig te overleggen met vakcollega’s. Hij legde de relatie met het vak Kunstgeschiedenis en een van de hoogtepunten vond hij de komst van Tekenen en Kunstgeschiedenis als examenvak. Achteraf geen kritische opmerkingen? Misschien toch wel de houding van de schoolleiding bij de discussie over de zogenaamde vakken achter de streep. Het heeft Jan af en toe wel gestoken dat de creatieve vakken indertijd niet volwaardig meetelden. Jan reflecteert ook op het verschil tussen zijn twee rectoren op het SJL: Pacilly en Van Haperen. Was Pacilly het prototype van een degelijke, ouderwetse rector, met Van Haperen had Jan een goed en persoonlijk contact. Hij omschrijft hem als een aardige man, zorgzaam voor de collega’s en zeer evenwichtig.
Ten slotte
Jan en Corrie deelden samen vele hobby’s. Ze fietsten vaak en gingen graag samen op vakantie met “het Gestelse buurtje”, oud-collega’s zoals Wim van Lankveld, Theo van de Wetering, Jacques van der Poel en Jan Bloemen en hun echtgenotes. De oude dag zorgt voor wat beperkingen: de muzikale en creatieve bezigheden lukken niet meer. Wandelen, lezen en genieten van de kinderen en de kleinkinderen staan nog hoog in het vaandel.
Wij verlaten na geruime tijd hun sfeervolle huis (waar ze al 61 jaar wonen) en realiseren ons dat deze oud-collega bijzonder waardevol is geweest voor het tekenonderwijs op het SJL. Uiteindelijk zou Jan in 1988, gebruikmakend van de beroemde D.O.P.- regeling) het SJL verlaten, na 27 jaar hoogwaardig dienstverband. De schrijvers spreken hun grote waardering voor hem uit en voor wat hij voor onze school betekende.
Ans Buys en René Kok
@Nieuwsbrief 4, december 2023