Vooraf
Een wat sombere maandagmiddag, eind mei 2024. We gaan op pad naar Vught want we hebben afgesproken met oud-collega Peter van Drongelen, toentertijd docent Engels. We worden hartelijk ontvangen, met koffie en een Portugese lekkernij van de Lidl. Peter is al sinds 2003 met pensioen, is tevreden met zijn gezondheid (op wat gekwakkel na) en heeft nog een fabuleus geheugen. Hij telt al boven de 80 en is nog altijd, via de kleinkinderen, intensief betrokken bij het huidige onderwijs.
Schrikken
Eén van de thema’s tijdens onze gezellige en, zoals verwacht, vlot lopende ontmoeting, was de stand van zaken in het huidige onderwijs. Peter is daar zeer duidelijk over: ´Dat is schrikken! Er wordt nog maar weinig fysiek lesgegeven. De computer neemt vrijwel alles over en corrigeert zelfs. Vakgroepen verdwijnen door individuele aanpak docenten’.
Ontmoeting met de minister
Op 23 september 2022 was Peter op bezoek bij Dennis Wiersma, inmiddels ex-minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs. Een unieke kans om zijn kijk op het huidige onderwijs te delen met de toen verantwoordelijke minister. Wiersma gaf te kennen dat hij alles wilde weten wat er leefde in onderwijsland. “Neem contact met mij op”, was zijn slogan. Peter deed dat en begaf zich richting Den Haag voor een persoonlijke ontmoeting, weliswaar met nog tien andere deelnemers. Bij het kennismakingsrondje herkende Peter niets van zijn eigen ervaringen. Geen wonder: weinig docenten, vooral veel management. Er was bijna niemand aanwezig die ook echt voor de klas stond. Het werd een teleurstellend gesprek. Veel gemopper en weinig inspirerend. Wat wel heel leuk was dat hij op het ministerie een oud-leerling ontmoette die voor de minister werkte.
Het Sint-Janslyceum
Voor Peter in het onderwijs begon, was hij werkzaam bij de ABN-Amrobank. In de avonduren volgde hij zijn MO-A akte Engels. Hij slaagde daarvoor in 1968. De bank was enthousiast: Peter kon een aanstelling krijgen als filiaal-manager in Djedda, Saoedi-Arabië. Daarvoor moest hij de zogenaamde Bankcursus volgen maar dat zag hij absoluut niet zitten en hij besloot te solliciteren in het onderwijs. Twee sollicitaties en allebei aangenomen: in Hoorn en in ’s-Hertogenbosch. Aangezien zijn ouders in Helmond woonden, koos hij voor de Bossche school. Hij begon in 1969 op het SJL, gelijk al met 29 uur in de week. Na een half jaar kreeg hij een volledige en vaste betrekking. In 2003 bij zijn afscheid, gaf hij in zijn laatste jaar nog ‘maar’ 23 uur. Hij startte met ongeveer zes collega’s en eindigde in een vakgroep met zeventien docenten. Kerngedachten van Peter zijn:
- kennisoverdracht komt op de eerste plaats
- werken met vakgroepen is essentieel voor uniforme beoordeling maar wel met individuele franje
De eerste jaren
Hij had colleges vakdidactiek gevolgd maar verder geen enkele onderwijservaring. Toch vielen die eerste jaren zeker niet tegen. Soms spraken collega's hem aan wanneer ze van leerlingen iets hoorden wat minder gebruikelijk was op school. Zo was Peter vanuit zijn bankervaring gewend mensen met hun achternaam aan te spreken. Oud-collega Jan van Dam sprak hem daaropaan: “Peter, het is wel gebruikelijk hier op school om de leerlingen bij hun voornaam te noemen”. Hij herinnert zich fijne collega’s van het eerste uur als Frans Assmann, Ad van Schilt, Rob Reijntjens, Jan Bardoel en Theo Olderaan. “Ik heb met deze mensen altijd geweldig kunnen samenwerken. Een hechte vakgroep. 34 jaar Sint-Janslyceum: een fantastische tijd. ‘First things first’ was de eerste directe methode met bandrecorders, lange snoeren en microfoons. Als docent liep je permanent door de klas”. Hij is rector Jan van Haperen nog steeds dankbaar voor het onmiddellijk beschikbaar stellen van alle apparatuur.
Een markant keerpunt in zijn loopbaan op het SJL was de invoering van de mavo/havo-brugklas. Hij herinnert zich dat er in die periode veel ‘probleemkinderen’ op school kwamen. Peter heeft zich altijd, samen met oud-collega Ton Cox, intensief beziggehouden met de begeleiding van deze leerlingen. Er was toen nog geen sprake van een gecoördineerde leerlingbegeleiding. Die lag in handen van individuele docenten.
Eigen methode
Wellicht een zwarte bladzijde in zijn eigen loopbaan? Peter ontwikkelde, samen met Hans Vink en Marie-José Buiter, een eigen methode: ’Jackpot’. Dat als antwoord op de basisvorming met de kerndoelen. Een degelijke methode, die aanvankelijk zeer goed liep op zowel gymnasia als mavo’s, maar al vrij snel werd afgebouwd omdat hij als te degelijk werd beschouwd. Hij ervaarde in die tijd geen steun van de rector en een gedeelte van zijn vakgroep. Gelukkig kreeg hij wel nog veel steun van vakcollega’s. Warme herinneringen aan zowel Gab van Schilt als Rob Reijntjens. En dan haalt Peter letterlijk een doos met goede herinneringen tevoorschijn. Briefjes van leerlingen, tekeningen, door ouders ondertekende (onvoldoende) toetsen en heel dankbare ouders voor ‘het teruggeven van ons kostbaarste bezit’, na een intensieve begeleiding van een leerling in de problemen. Prachtige verhalen en anekdotes passeren de revue, waaronder een mogelijkheid tot het halen van een 11, als je de bonusvraag ook nog goed had. Beloond met een handgeschreven knipoog!
Computertijdperk
Bij de introductie van de computer volgde Peter bijscholingsdagen van OMO in Tilburg. Hij werd verleid met de meest aantrekkelijke slogans. “Alles was vanaf nu mogelijk”! Hij ervaarde deze vernieuwingen als vreselijk en als doodsteek voor het onderwijs. Hij ziet dat momenteel nog terug in de huidige onderwijspraktijk van zijn vier kleinkinderen. Hij durft te stellen: “Er wordt op dit ogenblik bijna geen les meer gegeven! Aantekenschriften bestaan al lang niet meer. Er is geen instructie meer door de docent want leerlingen duiken meteen achter hun laptop’’. Peter relativeert enigszins door te stellen, dat je van de computer veel plezier kunt hebben, maar hij is echt van mening dat de docerende docent centraal moet blijven staan.
Ten slotte
De tijd vloog om. Wij eindigen ons gesprek met leuke herinneringen aan het SJL! Peter is nog steeds aangenaam verrast door de ontmoeting met oud-leerlingen. Velen zijn erg goed terechtgekomen. ”Meneer, kent u me nog”? En het schijnt, dat de poes van Peter een centrale rol gespeeld heeft in zijn lessen. Er kwam zelfs (in het Engels!) post voor de poes en er ontwikkelde zich een heus poezentaaltje!!! Sommige leerlingen zullen zich wel de ‘Sekke Boez’ herinneren. Er komen nog wat oude foto’s uit de doos waarna we ons zeer geanimeerde gesprek beëindigen, maar we zouden nog uren kunnen doorgaan. We worden tot aan de straat uitgezwaaid en buiten is het weer gelukkig een stuk opgeklaard.
Ans Buys en René Kok
@Nieuwsbrief 2, juni 2024